Northanger Abbey

Jane Austen staat vooral bekend om de liefdesverhalen die ze geschreven heeft. Dat is echter niet waar haar grote kracht ligt zoals Fran Lebowitz in deze video uitlegt. Austen was een intelligente vrouw die veel meer te bieden heeft dan een romantisch verhaal. Northanger Abbey gaat dan ook niet zomaar over de avonturen van hoofdpersoon Catherine Morland en of zij een goed huwelijk zal kunnen sluiten. Northanger Abbey gaat ook over de praktijk van lezen en schrijven.

Door het boek heen heeft Austen het expliciet over de conventies van het schrijven en beschrijft ze Catherine uitdrukkelijk als de ‘heldin’ van het verhaal. Vervolgens wordt Catherine vergeleken met conventionele heldinnen. En daar schort het bij Catherine nog wel eens aan, echt heldinnenmateriaal lijkt ze niet te zijn. De eerste zin velt in dat opzicht al een oordeel: ‘No one who had ever seen Catherine Morland in her infancy, would have supposed her born to be a heroine.’ Nee, met Catherine introduceert Austen geen conventionele heldin.

Austen schrijft dan ook geen conventionele roman. De conventionele romans zijn de romans die Catherine leest, die van Mrs. Radcliffe en haar navolgers. De heldinnen in deze romans komen bijvoorbeeld te overnachten in een oud kasteel of klooster, waar dan onder de oppervlakte en in de nacht allerlei zaken gebeuren. Catherine gaat zo op in deze romans dat wanneer zij bij haar vrienden de Tilney’s op Northanger Abbey logeert zij de oude abdij meteen associeert met het soort zaken dat in haar geliefde romans voorkomt. De wildste theorieën bevolken haar gedachten, maar de werkelijkheid blijkt heel anders te zijn dan in haar boeken.

Door deze middelen te gebruiken geeft Austen een parodie op de in haar tijd populaire en ook door haar heldin gelezen gothic novels. Voorbeelden van bekende en ook nu nog gelezen gothic novels zijn Rebecca en Jane Eyre. Allebei gaan ze over een jonge vrouw die in een nieuw huis komt wonen waar het niet helemaal pluis is.

Een paar voorbeelden te hebben gelezen van gothic novels zal zeker helpen bij het waarderen van Northanger Abbey, maar het boek is ook op zichzelf al erg onderhoudend. Zelfs als het je alleen om het liefdesverhaal gaat. De eerste keer was dat ook voor mij de belangrijkste reden om het boek te lezen. Alle Austens zelfs. Nu geniet ik ervan om ze opnieuw te bezoeken en er nieuwe dingen in te ontdekken, want ze hebben zoveel meer te bieden.